สถานที่สำคัญทางพุทธศาสนา ที่ใครผ่านไปมาแถวศาลายา จะสัมผัสได้ถึงความร่มรื่น งดงาม และสงบเงียบ บนอาณาเขตกว้างขวางประมาณ 2,500 ไร่ ของ ‘พุทธมณฑล’ สร้างขึ้นเพื่อฉลองวาระกึ่งพุทธกาล เมื่อ พ.ศ. 2500 หากอีกสิ่งสำคัญที่มองเห็นได้อย่างชัดเจนก็คือ พระพุทธรูปปางลีลา เรียกว่า ‘พระศรีศากยะทศพลญาณ’ เป็นพระประธานพุทธมณฑลสุทรรศน์ มีความโดดเด่นอยู่ตรงผ้าจีวรที่มีความพลิ้วเหมือนจริง ออกแบบโดย ศาสตราจารย์ ศิลป์ พีระศรี สร้างเสร็จและฉลอง เมื่อ พ.ศ. 2525 คราวสมโภชกรุงรัตนโกสินทร์ครบ 200 ปี ย้อนไปเมื่อ พ.ศ. 2495 จอมพล ป.พิบูลสงคราม ได้ดำริจัดสร้างปูชนียสถานเพื่อเป็นพุทธบูชาและเป็นพุทธานุสรณียสถาน เนื่องในวโรกาสมหามงคลกาลที่พระพุทธศักราชเวียนมาบรรจบครบ 2,500 ปี ต่อมาจึงได้กราบบังคมทูลเชิญพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ไปทรงประกอบรัฐพิธีก่อฤกษ์พุทธมณฑล ณ บริเวณที่จะก่อสร้างพระพุทธรูปประธานพุทธมณฑล ณ สถานที่ ซึ่งต่อมาเป็น อำเภอพุทธมณฑล จังหวัดนครปฐม การก่อสร้างได้เริ่มดำเนินการตั้งแต่ปี พ.ศ. 2500 แต่ต้องชะลอตัวไประยะหนึ่ง ด้วยปัญหาด้านงบประมาณ ภายหลังได้รื้อฟื้นโครงการขึ้นอีกครั้ง โดยใช้เงินงบประมาณของรัฐและการบริจาคของประชาชน อีกทั้งได้รับพระมหากรุณาธิคุณจาก พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ทรงให้งานก่อสร้างพุทธมณฑลอยู่ในพระบรมราชูปถัมภ์ จึงทำให้การก่อสร้างก้าวหน้าไปอย่างมาก การก่อสร้างพุทธมณฑลเสร็จสมบูรณ์ในสมัยพลเอกเปรม ติณสูลานนท์ เป็น นายกรัฐมนตรี เมื่อสร้างองค์พระศรีศากยะทศพลญาณ ประธานพุทธมณฑลสุทรรศน์สำเร็จ โดยพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวได้มีพระมหากรุณาธิคุณโปรดเกล้าฯ ให้สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี เสด็จประกอบพิธีสมโภช เมื่อวันที่ 21 ธันวาคม พ.ศ. 2525 หลังจากนั้นก็มีการก่อสร้างถาวรวัตถุเพิ่มเติมมาตลอด เช่น มหาวิหารประดิษฐานพระไตรปิฎกหินอ่อน และหอประชุม เป็นต้น ปัจจุบันนอกจากจะเป็นศูนย์รวมการจัดกิจกรรมทางพระพุทธศาสนา และจัดกิจกรรมประเพณีต่าง ๆ แล้ว ยังเป็นสวนสาธารณะขนาดใหญ่ที่เปิดให้ประชาชนทั่วไปเข้ามาพักผ่อนได้อีกด้วย สามารถเข้ารับชมได้ทุกวันตั้งแต่เวลา 05.00-19.00 น. สอบถามเพิ่มเติม โทร. +66 2441 9012, +66 2441 9009, +66 2441 9801-2, +66 2441 9440
